Od bojownika Al-Kaidy do syryjskiego męża stanu: Zmieniające się oblicza Abu Mohammeda Al-Golaniego

Jako lider Hay’at Tahrir Al-Sham (HTS), islamistycznej grupy od dawna aktywnej na północnym zachodzie Syrii, Al-Golani ewoluował z tajemniczej postaci bojownika z nagrodą 10 milionów dolarów za jego głowę w rewolucyjnego nacjonalistę i szeroko uznanego aktora politycznego.

Urodzony jako Ahmad Hussein Al-Shar’a w 1981 roku w Idlib, Al-Golani rozpoczął swoją drogę do bojownictwa podczas wojny w Iraku w 2003 roku, gdzie dołączył do powstania przeciwko siłom USA i związał się z sieciami powiązanymi z Al-Kaidą.

Do 2011 roku, gdy Syria pogrążyła się w wojnie domowej, Al-Golani wrócił do swojego kraju, aby założyć Jabhat Al-Nusra jako syryjską filię Al-Kaidy, która szybko zyskała reputację za swoje umiejętności bojowe i twarde taktyki.

Kluczowy zwrot nastąpił w 2016 roku, kiedy Jabhat Al-Nusra zerwała więzi z Al-Kaidą, rebrandując się najpierw jako Jabhat Fatah Al-Sham, a później jako HTS. Ta strategiczna realokacja miała na celu bliższą integrację grupy z lokalną opozycją i zdystansowanie jej od ekstremistycznych korzeni.

Pod przywództwem Al-Golaniego HTS dążyło do przedstawienia się nie tylko jako organizacja bojowa, ale także jako legalny podmiot rządzący. W Idlib, który pozostał pod kontrolą HTS w trakcie konfliktu, grupa ustanowiła Syryjski Rząd Ocalenia.

Ta struktura rządowa pozwoliła grupie na przejęcie cywilnych ról administracyjnych, świadczenie usług i naprawę infrastruktury, zapewniając jednocześnie pewien poziom porządku na obszarze zniszczonym przez konflikt.

Publiczne wystąpienia i działania Al-Golaniego pokazują jego ambicję, aby zdefiniować HTS jako siłę nacjonalistyczną, angażującą się w lokalne społeczności i przedstawiającą grupę jako realną alternatywę zarówno dla reżimu Asada, jak i zagranicznych organizacji terrorystycznych.

W 2021 roku Al-Golani przeprowadził wywiady z różnymi mediami, w tym z platformami zachodnimi, dążąc do zmiany postrzegania HTS i wyrażając gotowość do zaangażowania się w szersze procesy polityczne.

Ta strategia odzwierciedlała przemyślaną próbę zdystansowania swojej grupy od działania jako czysto ekstremistyczny podmiot, jednocześnie podkreślając jej zaangażowanie w lokalne zarządzanie i pluralizm.

Eksperci postrzegają te wysiłki jako wskazówkę, że Al-Golani rozumie, iż zarządzanie i legitymacja polityczna mogą zapewnić stabilność i potencjalnie sprzyjać pojednaniu.

Sąsiedzi Syrii wciąż nie są pewni, co myśleć o Al-Golanim. Perspektywy rządów arabskich dotyczące HTS są skomplikowane i wieloaspektowe, z opiniami wahającymi się od zdecydowanej opozycji po ostrożne zaangażowanie.

Wiele krajów arabskich oficjalnie potępia grupy ekstremistyczne, zwłaszcza te o korzeniach islamistycznych. Jednak rzeczywistość geopolityczna często zmusza te narody do pragmatycznego zaangażowania.

Kraje takie jak Turcja współpracowały z HTS, od dawna uznając jej wpływ na graniczący Idlib i jej potencjalną rolę jako przeciwwagi zarówno dla reżimu Asada, jak i sił kurdyjskich kontrolujących północno-wschodnią Syrię.

Jednak wielu nadal obawia się prawdziwych intencji grupy, obawiając się powstania reżimu podobnego do talibów w Afganistanie.